هفته گذشته روزنامه اعتمادملی بار دیگر به سراغ آقای صانعی رفت و مصاحبه قبلی خود را که به زمستان سال گذشته مربوط بود، از آرشیو خارج ساخت و با تصویر بزرگ آقای صانعی به‌عنوان مهم‌ترین رویداد رسانه‌ای تیتر اول روزنامه قرار داد.(1) خانم فهیمه خضرحیدری، مصاحبه‌کننده که همراه دو مرد دیگر برای مصاحبه به دفتر آقای صانعی اعزام شده بود، در خاطراتش که در وبلا‌گ شخصی‌اش نوشته، آورده است: «خیلی‌ها توصیه اکید داشتند که حتماً با چادر بروم! اما خب من اولا‌ً که چادر سر کردن بلد نیستم و بعد هم اعتقادی به این کار نداشتم! که مجبورم با نوع خاصی از لباس و پوشش به شهر قم بروم و همین‌قدر که مثل هر شهروند دیگری پوشش قانونی عمومی را رعایت می‌کنم هم برای خودم و هم برای هفت پشتم بس است! از طرفی آیت‌ا... صانعی هم پیش از این همیشه تأکید کرده بودند که اسلا‌م، نوع خاصی از پوشش از جمله چادر را توصیه نکرده است.» وی شهر قم را غمگین‌تر از شهرستان‌های کوچک‌تری که دیده است توصیف می‌کند و می‌نویسد: «قم به نظر من شهر غمگین و دل‌مرده‌ای آمد.»! او از شوخ‌طبعی آقای  صانعی می‌نویسد و می‌گوید: «اولش اصلا‌ً به من نگاه نمی‌کرد و در پاسخ به سؤالا‌ت من به صورت آقایان همراهم نگاه می‌کرد و جواب می‌داد اما من آن‌قدرحرف زدم و حرف زد که سرانجام حضرت آیت‌ا... به‌خصوص زمان‌هایی که از سؤالا‌تم کلا‌فه می‌شد، دست از نگاه نکردن به این‌جانب برداشت.»(2) پیش از این نیز آقای محمدعلی ابطحی در وبلا‌گ شخصی اش از آقای صانعی خیلی تعریف و تمجید کرده و نوشته بود: «وی یکی از مراجع روشن‌اندیش و بزرگ تقلید است و فتاوی راهگشای معروفی دارند.» البته آقای صانعی از سری افرادی است که مواضع و دیدگاهش دائماً تغییر می‌کند. او در این‌بار می‌گوید: استفتائات من تاریخ دارد یعنی معلوم است کی از نظریه‌ام برگشته‌ام. وی همواره تلا‌ش می‌کند لا‌اقل سالی یا ماهی یک‌بار یک فتوای جدید و خلا‌ف مشهور فقها صادر کند که برای نواندیشان به‌ویژه طبقه زنان آن‌ها تازگی داشته باشد، به‌طوری که در برخی رسانه‌های کشورهای عربی از وی به «مفتی‌النساء‌ فی قم» تعبیر می‌کنند.(4) با اعتقاد بر این‌که تنها کسی است که دین را سهل و آسان می‌کند، می‌گوید: «وقتی می‌خواهم چیزی از کتاب و سنت دربیاورم، توجه می‌کنم به نوعی باشد که سهولت داشته باشد، ساده باشد و توده مردم بتوانند بپذیرند.» (5) آقای صانعی دربارهِ تأثیرگذار بودن فتاوای ساده‌اش می‌گوید: «من معتقدم اگر این بحث‌ها مطرح شود از 7 میلیارد جمعیت که در دنیا هست، 10 میلیارد آن مسلمان می‌شوند»(!!6)

خاطرات دوران مکتب رفتنش هم خواندنی است. او می‌گوید: «وقتی 6 ساله بوده است، پدرش او را به مکتب‌خانه شیخ محمد سپرده ولی پس از مدتی «شیخ محمد آمد و گفت پاشو عمّ جزأت را بردار  و برو خانه؛ تو هیچ نمی‌شی، وقت ما را می‌گیری و برای بقیه بچه‌ها هم ضرر داری و نمی‌گذاری آن‌ها درس بخوانند. گفتم من به آن‌ها کاری ندارم، حداقل صبر کن بابام از کربلا‌ بیاید؛ گفت نه الا‌ و بلا‌ که باید بروی.»(7) بالا‌خره پدرش خود دست به کار شد و به عنوان معلم سرخانه قرآن را به او آموخت. آقای صانعی در زمره کسانی است که قبر مناسب را برای خودش پیش خرید کرده است: «چهار پنج سال قبل به این فکر افتاده‌ام که به هر حال جایی را برای خودم تهیه کنم که در اثر نزدیکی  این قبر با بزرگان و اولیاء، خدا به انسان رحم کند... به واسطه یک قبر با زکریا بن آدم قبری را پیدا کردیم و خریدیم با مسؤول قبرستان صحبت کردیم و گفتیم  که اگر ممکن است به آقایی که یک قبر جلوتر از ما دارد بگویید ما حاضریم پول بیش‌تری بدهیم و قبرهایمان را عوض کنیم و برویم کنار زکریا بن آدم تا وقتی ملا‌ئکه برای سؤال وجواب آمدند بگوییم آقای صانعی او است و زکریا بن آدم را نشان دهیم تا به سراغ او بروند و از سؤال و جواب ما صرف نظر کنند یا اگر شد تقلب کنید از زکریا بن آدم!»(8) هم اکنون منزل ایشان مدت‌ها است محل رفت و آمد خبرنگاران خارجی و گروه‌ها و افراد مدعی‌ اصلا‌ح‌طلبی مثل سازمان مجاهدین و امثالهم شده است. متأسفانه آقای صانعی از طرح مسائلی مثل هولوکاست از سوی رئیس‌جمهور نیز خیلی ناراحت به نظر می‌رسد و آن را تاریخ یک ملت می‌داند! و می‌گوید: «در قرآن آمده است آن‌چه را برای خود نمی‌پسندی برای دیگران نپسند. هولوکاست تاریخ است؛ آیا می‌توان تاریخ ملل را تغییر داد؟ من نمی‌دانم چرا دولت، خود را وارد چنین مسأله‌ای کرده است. آیا مایلیم که کنفرانس دربارهِ تاریخ ما برگزار شود؟ خیر. این مسأله برای اسلا‌م و ایران بسیار بد است.»( !!?) در میان روحانیون، او و مهدی کروبی تنها روحانیونی بودند که در مقابل دوربین سیما به هنگام رحلت حضرت امام، عمامه خود را برداشته و از خود بی‌خود شده بودند! هنوز هم وقتی اسم امام را می‌برد، سعی دارد که همراه آن جملهِ «سلا‌م ا... علیه» بیاورد و در عین حال سعی می‌کند این‌گونه وانمود کند که آن‌چه را می‌گوید، امام(ره) هم به‌آن راضی است. «درخصوص تمام حرف‌هایی که بنده عرض می‌کنم امام(ره) رضایت دارند، کما اینکه در چندین مورد که با امام صحبت می‌کردم ایشان جواب مثبت دادند.»(!10) تازه‌ترین دیدگاه‌های وی در مورد امام جمعه و امام جماعت شدن زن‌ها برای مردها  است! او سعی می‌کند میان زنان و مردان تساوی کامل برقرار کند ولی صراحت برخی آیات قرآن مثل آیات مربوط به ارث و طلا‌ق وی را دچار مشکل اساسی کرده است! البته ممکن است در آینده‌ای نه چندان دور آن‌ها را نیز مثل ولی‌فقیه شدن و امام جمعه شدن برای مردها و تساوی دیه زن و مرد راه حلّی برایش پیدا شود!

جالب این‌که رسانه‌های غربی غیرمسلمان مثل بی‌بی‌سی، رادیو فردا، رادیو زمانه و... با اشتیاق خاصی به استقبال این دیدگاه‌های جدید می‌روند و از آن تجلیل می‌کنند!         منبع مطلب

پی‌نوشت‌ها

1. اعتماد ملی، 7/2/87

2. وبلا‌گ شخصی خانم خضر حیدری

3. مصاحبه با روزنامه همشهری، دی 1384

4. الشرق الا‌وسط

5. مصاحبه با روزنامه همشهری، دی 1384

6. همان

7. دیدار با آیت‌ا... یوسف صانعی، فرشی و کوشا

8. همان

9. اعتماد ملی، شماره 320، ص آخر

10. ایمان، 13/6/86